W dniach 13-17 lutego 2020 r., czteroosobowa delegacja z Gminy Pelplin odwiedziła zaprzyjaźnioną Gminę Demir Kapija w Macedonii Północnej. Była to już trzecia wizyta przedstawicieli Pelplina w tym pięknym regionie.

Poznanie Pelplina z Demir Kapija miało miejsce we włoskim Colletorto już w 2012 roku, następnie na Malcie w 2016 roku, podczas realizowanych tam projektów w ramach programu „Europa dla obywateli”. Ale bliższa współpraca rozpoczęła się na początku 2017 roku, kiedy to władze Demir Kapija zaprosiły delegację z Pelplina na Dzień św. Tryfona. Z Gminy Pelplin do Macedonii pojechało wówczas 7 osób. Następnie w lutym 2019 roku 4-osobowa delegacja z Pelplina z panią wiceburmistrz ponownie gościła w Demir Kapija. Natomiast delegacja z Demir Kapija, także 4.osobowa, z panią przewodniczącą Rady Gminy na czele, przebywała tydzień w Pelplinie na międzynarodowym projekcie „Nasz głos w Europie” w lipcu 2019 roku (razem z uczestnikami z Malty i Hiszpanii, w ramach programu Europa dla obywateli).  

Zarówno poprzednie, jak i tegoroczna wizyta w Macedonii związane były z obchodzonym 14 lutego w krajach bałkańskich Dniem św. Tryfona - świętem wina. W dniu jego święta pierwszy raz podcina się winorośl i polewa ją winem. Wierzy się, że doda to im mocy, rozbudzi z zimowego snu i da lepszy plon na wiosnę.

Od około 2 lat do stolicy Macedonii, Skopje, są bezpośrednie połączenia lotnicze z Warszawy. Na lotnisku w Skopje czekał na nas kierowca Boris, który autostradą A1 w godzinę dowiózł nas do celu naszej podróży. Demir Kpija, to małe miasto w południowej Macedonii liczące około 3300 mieszkańców, w większości Macedończyków. Cała gmina liczy ponad 4,5 tys. ludności. Teren słynie głównie z produkcji wina.

Miejscem zakwaterowania był hotel i winiarnia Popova Kula. Po przywitaniu i małym posiłku byliśmy zaproszeni na wieczór poezji macedońskiej zorganizowany w miejscowym muzeum. Z okazji Dnia św. Tryfona do Demir Kapija zaproszony został Eftim Kletnikov, macedoński poeta, krytyk literatury i eseista.

Wieczorem odbyła się uroczysta kolacja. Razem z nami w Demir Kapija gościła delegacja z Dalgopola w Bułgarii. Na wspólnej kolacji obecny był burmistrz Demir Kapija Lazar Petrov, przewodnicząca Rady Gminy Ivana Lazova (która kilka miesięcy temu gościła w Pelplinie) oraz większość pracowników gminy, dyrektorów lokalnych instytucji i innych gości. Do kolacji przygrywał znakomity zespół muzyków, który porwał  biesiadników do tańca. Podczas kolacji był czas na wymianę upominków. Gospodarzom oraz delegacji z Bułgarii wręczyliśmy piękne albumy o Polsce, Pomorzu, Kociewiu i Pelplinie, wędliny z Masarni Rąbała oraz nasze krajowe i regionalne gadżety. Burmistrzowi Demir Kapija przekazaliśmy list od naszego Burmistrza Pelplina Mirosława Chyły.

Kolejny dzień, 14 lutego, rozpoczął się w winiarni Popova Kula, gdzie miała miejsce inauguracja Dnia św. Tryfona, święta wina. Z tej okazji do Demir Kapija przybył wiceprezydent Macedonii i inni goście. Przed winnicą ustawiony został stół z winem, chlebem, wodą, krzyżem, a modlitwę prowadził miejscowy duchowny. Szczególnym punktem tej uroczystości było przycinanie gałązek winorośli, polewanie ich wodą, a następnie winem.  Dalsze uroczystości miały miejsce w centrum miasta. Na scenie zaprezentowały się zespoły ludowe w pięknych strojach, z piękną muzyką i tańcami. Przed sceną tłum ludzi, a wokół stoiska z winem, rakiją, jadłem i gadżetami jak u nas na odpustach. Po występach odbyła się część oficjalna, czyli modlitwa prowadzona przez duchownego, przemówienia włodarzy, symboliczne przycinanie gałązek winorośli i wypicie lampki wina. Niestety, tego dnia pogoda nie dopisała, deszcz nieco skrócił zaplanowaną zabawę. 

W sobotę 15 lutego gospodarze zorganizowali wspólny wyjazd do m. Kruszewo.  To najwyżej położone miasto w Macedonii oraz na całych Bałkanach (około 1 tys. m n.p.m.). Znajduje się tam pomnik Walki Narodowowyzwoleńczej i Powstania Ilindeńskiego "Makedonium". Następnie udaliśmy się do nowego muzeum poświęconego niezwykle popularnemu w Macedonii piosenkarzowi. Todor Proeski był reprezentantem Macedonii w 49. Konkursie Piosenki Eurowizji (2004), mianowany ambasadorem dobrej woli UNICEF. Ostatni koncert Proeskiego odbył się 5 listopada 2007 roku, podczas którego zebrano dziesiątki tysięcy euro dla szkół podstawowych w Macedonii. Proeski zginął w wyniku wypadku drogowego na autostradzie w Chorwacji w wieku 26 lat.

W niedzielę udaliśmy się do Dojran, które położone jest  nad jeziorem o tej samej nazwie na pograniczu Grecji i Macedonii Północnej. Piękna, słoneczna pogoda, widoki na jezioro i góry z ośnieżonymi szczytami, zachwycały wszystkich.

Zarówno w Kruszewie jak i w Dojran, poza spacerami i zwiedzaniem, ważnym punktem był poczęstunek, za każdym razem bardzo obfity i pięknie podawany. Niektórzy mówią, że to najlepsza bałkańska kuchnia. Trudno z tym nie zgodzić się. Pomidory, papryka, doskonałe sery, pieczywo i oczywiście ajwar (pasta robiona z papryk i bakłażanów, z dodatkiem wędzonej papryki oraz octu jabłkowego), a na to wszystko dobre macedońskie wino lub jak ktoś woli rakija.

Nasza współpraca została zacieśniona. Pozostają piękne wspomnienia, niezapomniane krajobrazy, smaki macedońskiej kuchni i nowe relacje. Teraz czas na ponowną wizytę naszych przyjaciół z Demir Kapija w Pelplinie. Ubiegłoroczny pobyt w Polsce wspominają bardzo dobrze.